OpenStreetMap

Piotr Strębski's Diary

Recent diary entries

OpenStreetMap dla straży pożarnej

(Inspiracją dla tego wpisu w dzienniku był dla mnie trwający już ponad 3 lata kontakt ze strażakami z Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej nr 1 w Suwałkach, których serdecznie pozdrawiam!)

Nawet najbardziej zaangażowanego kartografa serwisu OpenStreetMap (“mappera”) mogą z czasem ogarnąć wątpliwości czy znudzenie, u podłoża których stoi pytanie: “A tak właściwie, na co to komu?”. Czasem, poza osobistą satysfakcją czy osobistą nagrodą za włożoną pracę (w postaci możliwości wykorzystania w praktyce stworzonych przez siebie przed chwilą map = odwzorowania rzeczywistości), potrzebujemy po prostu czegoś więcej, poczucia sensowności społecznej a nie tylko indywidualnej (dla nas czy naszych znajomych). Każda więc informacja zwrotna ze strony np. służby straży pożarnej, że to co się robi ma sens i jest na co dzień przydatne i wykorzystywane w bieżącej pracy - to kop satysfakcyjny motywujący do dalszej pracy!

Starając się pomóc strażakom w ich codziennym znoju i konfrontacji z ogniem/wypadkami/interwencjami (a samemu strażakiem nie będąc) - i zachęcając innych do takiej pomocy - chciałem wskazać kilka, szczególnie przydatnych straży pożarnej, danych, które warto oznaczać na mapie:

  • adresy (+ dbałość o ich aktualność i kompletność);

  • drogi dojazdowe pod każdy adres (szczególnie pamiętajmy o tym, że nawet gdy dojazdem jest droga polna to nie używamy do jej oznaczania kombinacji highway=track - kombinacja ta zarezerwowana jest dla dróg wiodących na pola czy do lasu, a nie do jakichkolwiek skupisk ludzkich bądź zabudowań);

  • obrysy budynków (względnie dokładne, ale bez przesady - dzięki nim strażacy mogą wstępnie ocenić co się pali - czy duży budynek czy mały domek, czy obok niego zagrożone pożarem są inne zabudowania itd.);

  • hydranty (każdy strażak jadąc na akcję chce wiedzieć, czy na miejscu zagrożenia będzie mieć możliwość podłączenia się do sieci wodnej czy też będzie musiał korzystać tylko z zasobów własnych wody w pojeździe gaśniczym);

  • zbiorniki wodne (stawy, oczka wodne, jeziora, większe cieki wodne - źródło wody, którą można zaciągnąć przy pomocy pompy);

  • obszary leśne, obszary pól uprawnych i obszary łąk (do oceny obszaru potencjalnego zagrożenia i jego skali).

Powyższe obiekty (może z wyjątkiem hydrantów) można z powodzeniem “kartografić” sprzed biurka i komputera, na podstawie dostępnych zdjęć lotniczych i satelitarnych. Hydranty warto oznaczać poprzez spacerów czy wędrówek (korzystając choćby z aplikacji na telefon: EveryDoor czy StrażakOSM), podobnie zresztą jak słupki pikietażowe, które umieszczane przy drogach i liniach kolejowych umożliwiają lokalizację wydarzenia na drodze przez podanie oznaczenia (numeru) drogi i położenia wzdłuż trasy w oparciu o informację zapisaną na najbliższym słupku przy drodze.

Pamiętajmy: im więcej i lepszej jakości danych zamieścimy w serwisie OpenStreetMap tym dajemy szansę na uzyskanie lepszej wiedzy i lepszego rozeznania zagrożeń. Dążmy do ideału (jak najwięcej i jak najlepiej, np. poprzez jak najbardziej idealne obrysy budynków), ale nie traćmy zdrowego rozsądku i pamięci o funkcji praktycznej tych danych. Dla strażaków (ale także dla pogotowania ratunkowego, energetycznego, gazowego czy nawet policji) bardziej wybaczalny jest “koślawy obrys budynku” niż brak drogi dojazdowej czy wadliwe dane adresowe. Czasu spędzony na dbałość o “idealny kontur” nie spędzimy na uzupełnianie innych - bardziej praktycznie istotnych - danych.

Zapraszam do komentowania i pamiętania, że to co robimy naprawdę ma sens!

OpenStreetMap dla zwierząt domowych

Posted by Piotr Strębski on 10 August 2023 in Polish (Polski). Last updated on 15 August 2023.

OpenStreetMap dla zwierząt domowych Projekt “OpenStreetMap dla zwierząt domowych” - mapowanie miejsc związanych ze zwierzętami domowymi: schroniska, gabinety i lecznice weterynarii, parki/wybiegi dla zwierząt, krematoria, cmentarze… Pamiętamy także o państwowej inspekcji weterynaryjnej i Towarzystwie Opieki nad Zwierzętami!

Schronisko dla zwierząt

(oznaczenie na mapie - obowiązkowo) amenity=animal_shelter

(dla jakich zwierząt - opcjonalnie) animal_shelter=*

(nazwa miejsca, jeśli istnieje - opcjonalnie) name=*

(godziny otwarcia - opcjonalnie) opening_hours=*

(numer telefonu - opcjonalnie) phone=*

(adres e-mail - opcjonalnie) email=*

(strona internetowa - opcjonalnie) website=*

Gabinet/Lecznica/Klinika/Szpital weterynaryjny

(oznaczenie na mapie - obowiązkowo) amenity=veterinary

(dla jakich zwierząt - opcjonalnie) pet=* (zobacz: https://wiki.openstreetmap.org/wiki/Key:pet)

(nazwa miejsca, jeśli istnieje - opcjonalnie) name=*

(godziny otwarcia - opcjonalnie) opening_hours=*

(numer telefonu - opcjonalnie) phone=*

(adres e-mail - opcjonalnie) email=*

(strona internetowa - opcjonalnie) website=*

Wybieg dla zwierząt

(oznaczenie na mapie - obowiązkowo) leisure=dog_park

(nazwa miejsca, jeśli istnieje - opcjonalnie) name=*

(dostępność - opcjonalnie) access=*

(godziny otwarcia - opcjonalnie) opening_hours=*

(powierzchnia - opcjonalnie) surface=*

(oświetlenie miejsca - opcjonalnie) lit=*

Krematorium

(oznaczenie na mapie - obowiązkowo) amenity=crematorium

(oznaczenie na mapie, że jest to krematorium dla zwierząt - obowiązkowo) crematorium=pet

(nazwa miejsca, jeśli istnieje - opcjonalnie) name=*

(godziny otwarcia - opcjonalnie) opening_hours=*

(numer telefonu - opcjonalnie) phone=*

(adres e-mail - opcjonalnie) email=*

(strona internetowa - opcjonalnie) website=*

Cmentarz

(oznaczenie na mapie - obowiązkowo) landuse=cemetery

(oznaczenie na mapie, że jest to cmentarz dla zwierząt - obowiązkowo) cemetery=pet

(nazwa miejsca, jeśli istnieje - opcjonalnie) name=*

(godziny otwarcia - opcjonalnie) opening_hours=*

(czy jest oświetlony - opcjonalnie) lit=*

Inspekcja weterynaryjna

(oznaczenie na mapie - obowiązkowo) office=government

(oznaczenie na mapie, że jest to urząd publiczny zajmujący się sprawami społecznymi - obowiązkowo) government=social_services

(nazwa miejsca - obowiązkowo) name=*

(godziny otwarcia - opcjonalnie) opening_hours=*

(numer telefonu - opcjonalnie) phone=*

(adres e-mail - opcjonalnie) email=*

(strona internetowa - opcjonalnie) website=*

Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami

(oznaczenie na mapie - obowiązkowo) office=ngo

(nazwa miejsca - obowiązkowo) name=*

(godziny otwarcia - opcjonalnie) opening_hours=*

(numer telefonu - opcjonalnie) phone=*

(adres e-mail - opcjonalnie) email=*

(strona internetowa - opcjonalnie) website=*

Przy powyższych miejscach zawsze można pamiętać jeszcze o znaczniku operator=*, którym określamy zarządcę danego miejsca (np. właściciela, firmę lub instytucję prowadzącą miejsce), nie jest to jednak sprawa istotna dla korzystania z mapy i danych umożliwiających kontakt z danym miejscem.

Zapraszam do szczególnego zwracania uwagi na powyższe miejsca i nanoszenie ich w dane składające się na mapy z projektu OpenStreetMap (a tym samym uczestnictwo w projekcie OpenStreetMap dla zwierząt domowych). Wszelkie uwagi mile widziane!

Chodziło to za mną już długo, aż wreszcie chwilę czasu znalazłem, by dopieścić coś, co już przed miesiącami wypuściłem - ku pomocy i wsparciu mapujących na OSM - w niniejszym Dzienniku: “Checklistę obiektów użyteczności publicznej na OSM” - w niniejszej 2 wersji pod nazwą “Listy kontrolnej”. Wygląda to obecnie tak:

Lista kontrolna

oraz jest jednostronicowe i bardziej zwarte, jak również uzupełnione o kilka instytucji, które mogą być przydatne dla konsumenta mapy.

Nowa wersja do pobrania stąd. Komentarze i uwagi mile widziane.

Odkąd od ponad 2 lat aktywnie mapuję różne zakątki Polski w ramach OpenStreetMap nauczyłem się kilku rzeczy, które z perspektywy czasu uważam za absolutną podstawę do poprawnego i profesjonalnego tworzenia mapy. W tym, i być może kilku następnych, wpisie, podzielę się tą wiedzą, by i inni nie musieli błąkać po omacku, i by ich praca była możliwie najbardziej owocna.

Sprawa edytora mapy: tylko i wyłącznie JOSM. Wbudowany w OSM iD jest fajny do szybkich i prostych edycji. Edytory w aplikacjach mapowych - są super do dodawania POI. Ale do poważnej pracy - tylko JOSM. Czemu? Bo umożliwia dodanie kilku warstw podkładu jednocześnie. A bez tego właśnie nie wyobrażam sobie efektywnej pracy nad mapą.

Sprawa podkładu więc: podstawą dobrego mapowania dla Polski (z racji kalibracji zdjęć i ich względnej aktualności) są zdjęcia z Geoportalu (urzędowych zdjęć dostarczanych przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii). I na ich bazie mapuje pewnie większość z uczestników projektu. A to błąd, skutkujący niską często jakością danych otrzymanych w wyniku mapowania. Konieczne - w moim odczuciu i doświadczeniu - jest dodawanie także podkładów: 1. Krajowa Integracja Ewidencji Gruntów - działki 2. Krajowa Integracja Ewidencji Gruntów: Budynki 3. Krajowa Integracja Punktów Adresowych - impa-adresy, emuia-adresy Pompatyczność tych nazw: “krajowa” i “ewidencja” słusznie kieruje nasze intuicje, że są to także dane oficjalne, czyli urzędowe (podobnie jak Geoportal), w związku z czym możemy im - z grubsza - ufać.

I o ile - podaję przykład na wycinku miasta wojewódzkiego Suwałki - nasz początek pracy w JOSM z mapowaniem terenu wygląda tak:

Pusto tutaj, poza suchymi danymi z OSM

Po dodaniu podkładu Geoportalu:

Imgur

Ale dodając nasze 4 warstwy, w odpowiednim ich ułożeniu, by się nie zasłaniały nawzajem, mamy taki oto podkład dla naszej pracy:

Mamy teraz zdjęcie lotnicze, a nad nim obrysy budynków, numerację adresową, granice działek - pożyteczne przy poprawnym odrysowywaniu ogrodzeń

gdzie mamy teraz zdjęcie lotnicze, a nad nim obrysy budynków, numerację adresową, granice działek - pożyteczne przy poprawnym odrysowywaniu ogrodzeń.

Czy obecna ilość danych na podkładzie nie powoduje, że czujemy się pewniejsi, bo “mądrzejsi” o zasób źródeł?

Słówko o tym, “jak to zrobić”: Otóż podkład w JOSM jest do wybierania (wielokrotnego - czyli klikamy podkłady po kolei przez co dodają się w kolejności…) poprzez programowe menu Podkłady. By uzyskać efekt jak na drugiej grafice trzeba zainteresować się wpisem podkładowym: “Krajowa Integracja Ewidencji Gruntów”, “Geoportal 2: Ortofotomapa (zdjęcia lotnicze) WMTS” oraz “Krajowa Integracja Punktów Adresowych” (a w przypadku jej braku trzeba w ustawieniach podkładów dodać adres URL dla tego podkładu: wms_endpoint:http://wms.epodgik.pl/cgi-bin/KrajowaIntegracjaPunktowAdresowych

I to tyle w tym temacie :-) Miłego owocnego kartografowania!!!

Dawniej już pisałem, że szczególnie interesuje mnie wpisywanie w dane OSM informacji o szeroko pojętych instytucjach użyteczności publicznej (tutaj). Jest ich stosunkowo sporo, a zważywszy też na stosunkowo dużą ilość miejsc mnie interesujących (tutaj) - można się w tym wszystkim pogubić! Tak więc, by ułatwić sobie prace i zapewnić ich względną kompletność, przygotowałem na własne potrzeby “checklistę”, na której odhaczam sobie to, co jest już wykonane, i co jeszcze do wykonania mnie czeka.

Wygląda ona tak (plik png): https://drive.google.com/open?id=1LXcjlWpwuWE_nV5DA0j1sxvfb1BRpIlL

Wersja drukowalna (plik pdf): https://drive.google.com/open?id=1RAvjZDyfl77VzJF-NQvMYtAWdluowNrz

A jeśli chcesz stworzyć własną checklistę na jej podobieństwo (arkusz LibreOffice’a): https://drive.google.com/open?id=1k1M7de583Cza1OQxlaAw7z4YU9JgwYPZ

W poziomy wiersz wpisujemy nazwę miasta (gminy, powiatu), a pionowe pozwalają nam “nie zapominać” o interesujących nas POI-ach.

Udanego uzupełniania danych!

Cui bono, OSM?

Posted by Piotr Strębski on 27 June 2019 in Polish (Polski). Last updated on 11 February 2020.

Komu służy OpenStreetMap? Mówiąc najprościej, że ludziom - mówimy jednocześnie wszystko, ale i nic. Bo jakim ludziom? Służy do czego? Zapraszam do podawania swoich typów w komentarzach, i zapoznajcie się z kilkoma moimi:

  • Turystom - w odnajdywaniu się w obcym miejscu, odnajdywaniu ważnych dla siebie obiektów (turystycznych, funkcjonalnych);
  • Straży pożarnej, służbom ratunkowym, służbom porządkowym - w szybkim odnajdywaniu i rozeznawaniu się w miejscu interwencji, w szybkim dotarciu do miejsca zagrożenia, niesienia pomocy itd.;
  • Kurierom i pocztowcom - w sprawnym i szybkim docieraniu do punktu dostarczenia przesyłek;
  • Dostawcom jedzenia (pizzeria, różne Uber Eats itd.) - jak wyżej;
  • Taksówkarzom i parataksówkarzom (Uber, Bolt i inne) - w sprawnym i szybkim docieraniu z miejsca odbioru pasażera do miejsca celu jego podróży;
  • Mieszkańcom - w sprawnym odnajdywaniu się w miejscu zamieszkania: w odnajdywaniu najbliższych sklepów, punktów usługowych, miejsc usług publicznych (służba zdrowia, policja, straż pożarna, szkoła, biblioteka itd.);
  • Właścicielom działalności gospodarczej - w ułatwianiu odnajdywania przez zainteresowanych swoich punktów usługowych;
  • Włodarzom miast i innych jednostek terytorialnych - w szansie na bardziej racjonalne planowanie przestrzenne, na wizualizacji rozmieszczenia danych instytucji czy przedmiotów służących mieszkańcom (w tym banalnych ławek do siedzenia czy koszy na śmieci)…;
  • Kierowcom, rowerzystom, pieszym - w sprawnym i możliwie najbardziej optymalnym rozplanowaniu swojej podróży czy drogi dojścia do celu;

Będzie kontynuowane… :-)

POI-e dla miast i miasteczek

Posted by Piotr Strębski on 27 June 2019 in Polish (Polski). Last updated on 22 April 2020.

(Wpis ten jest modyfikacją/rozwinięciem wpisu dotyczącego interesujących punktów na mapie (POI) na terenie Warszawy):

W każdym większym miasteczku czy mieście w Polsce znajdują się (w całości, lub w większej części) następujące (szeroko pojęte) instytucje publiczne, które warto dodać do danych OpenStreetMap (można założyć, że jako instytucje publiczne same w sobie nie mają interesu, by zostać dodanymi do mapy…). W przeciwieństwie do instytucji komercyjnych (“biznesów”) charakteryzują się większą trwałością i stabilnością istnienia, i mają jednocześnie charakter użyteczności społecznej (często nieodpłatnej):

Władze

  • Sołtys / Urząd Dzielnicy / Urząd Miasta / Urząd Gminy / Starostwo Powiatowe / Urząd Wojewódzki / Ministerstwo (znaczniki łącznie: government=administrative & office=government)
  • Urząd Stanu Cywilnego (znaczniki łącznie: government=register_office & office=government)
  • Straż gminna / Straż miejska (znacznik: amenity=police)
  • Posterunek policji / Komisariat policji / Komenda policji (znacznik: amenity=police)
  • Prokuratura (znaczniki łącznie: government=prosecutor & office=government)
  • Sąd (znacznik: amenity=courthouse)
  • Areszt / Więzienie (znacznik: amenity=prison)
  • Placówka Straży Granicznej
  • Wojskowa Komenda Uzupełnień
  • Urząd Celno-Skarbowy (znaczniki łącznie: government=customs & office=government)
  • Urząd Skarbowy (znaczniki łącznie: government=tax & office=government)

Usługi

  • Straż pożarna (znacznik: amenity=fire_station)
  • placówki Poczty Polskiej (znacznik: amenity=post_office)
  • Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
  • Inspektorat Weterynarii
  • Inspektorat Nadzoru Budowlanego
  • Zakład Ubezpieczeń Społecznych (znaczniki łącznie: government=pension_fund & office=government)
  • Urząd Pracy (znacznik: office=employment_agency)
  • Zarząd Dróg
  • Zakład Usług Komunalnych

Służba zdrowia

  • Zakład Opieki Zdrowotnej (znacznik: amenity=doctors)
  • Szpital (znacznik: amenity=hospital)
  • Centrum Krwiodawstwa (znacznik: healthcare=blood_donation)

Edukacja

  • Żłobek (znacznik: amenity=kindergarten)
  • Przedszkole (znacznik: amenity=kindergarten)
  • Szkoła podstawowa (znacznik: amenity=school)
  • Liceum Ogólnokształcące (znacznik: amenity=school)
  • Szkoła zawodowa (znacznik: amenity=school)
  • Technikum (znacznik: amenity=school)
  • Szkoła Wyższa / Szkoła policealna (znacznik: amenity=college)
  • Uniwersytet (znacznik: amenity=university)

Uwaga: Kluby malucha, dzienną opiekę nad dziećmi (najczęściej komercyjną), opiekunki/opiekunów do dzieci itp. oznaczamy znacznikiem: amenity=childcare

Kultura

  • Kino (znacznik: amenity=cinema)
  • Teatr (znacznik: amenity=theatre)
  • Muzeum (znacznik: tourism=museum)
  • Ośrodek kultury / Dom kultury (znacznik: amenity=arts_centre)
  • Miejsce Aktywności Lokalnej (znaczniki łącznie: amenity=community_centre & community_centre=events_venue)
  • Biblioteka (znaczniki: amenity=library)
  • Archiwum Państwowe (znaczniki łącznie: government=data_protection & office=government)

Pomoc społeczna

  • Ośrodek pomocy społecznej / Dom pomocy społecznej
  • Ośrodek Interwencji Kryzysowej
  • Centrum Pomocy Rodzinie
  • Poradnia Psychologiczna / Poradnia psychologiczno-pedagogiczna
  • Ośrodek Wychowawczy (znaczniki łącznie: amenity=social_facility & social_facility:for=child & social_facility=assisted_living)
  • Dom Dziecka (znaczniki łącznie: amenity=social_facility & social_facility:for=child & social_facility=assisted_living)
  • Schronisko dla zwierząt (znacznik: amenity=animal_shelter)
  • Bank Żywności (znaczniki łącznie: amenity=social_facility & social_facility=food_bank)
  • Towarzystwo Przyjaciół Dzieci (znaczniki łącznie: office=ngo & amenity=community_centre & community_centre:for=child)

Sport i rekreacja

  • Centrum Sportu i Rekreacji (znacznik: leisure=sports_centre)
  • Basen (znacznik: leisure=swimming_pool)
  • Boisko sportowe (znacznik: leisure=pitch)
  • Siłownia plenerowa (znacznik: leisure=fitness_station)
  • Plac zabaw (znacznik: leisure=playground)
  • Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze (znaczniki łącznie: office=ngo & tourism=information)

Jeśli więc postanawiasz uzupełnić dane OSM o kolejny ośrodek miejski - warto zawsze zrobić wcześniejszy rekonesans jego terenu o instytucje z powyższej listy! :-)

Realizacja koncepcji “Smart city” dzięki OpenStreetMap

Posted by Piotr Strębski on 15 May 2019 in Polish (Polski). Last updated on 16 May 2019.

Wiek XXI to - czy nam się to podoba, czy nie - okres wszechobecnej techniki i systemów elektroniczno-informatycznych. Zaczynając od dołu, niemal każdy z nas jest posiadaczem telefonu komórkowego i korzysta z sieci telefonii, która daje dostęp do sieci Internet. Zapewne większość z nas dysponuje telefonem typu smartfon, czyli de facto małym komputerem, który pozwala nam aktywnie wykorzystywać sieć Internetu i jego zasoby - w domu, na ulicy, w trakcie spaceru z psem czy na wakacjach. Jednym z najpopularniejszych narzędzi w naszych “smart”-telefonach jest aplikacja mapowa, która zastępuje nam coraz częściej popularne dawniej nawigacje samochodowe.

Wszechobecna technika to także wizja wykorzystywania jej w funkcjonowaniu rzeczywistości naszych miast czy wsi. Monitoring i pomiar, samoregulacja zmiany świateł drogowych, automatyczne załączanie oświetlenia, gdy zapada zmrok, automatyczne zraszanie terenu, gdy poziom jego wilgotności spadnie poniżej określonego poziomu - to pewnie najbardziej banalne przykłady tego, co niektórzy opatrują ogólnym mianem “smart city”, czyli “inteligentnego miasta”. Ta technologia, będąca częścią infrastruktury miasta, wymaga bardzo często dużych nakładów finansowych i rzadko które jednostki terenowe mogą sobie pozwolić na jej wdrażanie. Ta infrastruktura wymagająca wydatków to - w moim pojmowaniu zagadnienia - wersja “hard” (“twarda, mocna”) realizacji “smart city”.

Pomyślmy jednak o wersji “miękkiej” (“soft”) takiego inteligentnego funkcjonowania miasta, która nie wymaga praktycznie żadnego ponoszenia kosztu wdrożenia (prócz zaangażowanej pracy ludzkiej - siły roboczej), a w zakresie komfortu, pomocy i efektywności codziennego funkcjonowania daje nam “cyfrowy skok cywilizacyjny” w przysłowiowy “jeden miesiąc”.

O tym, jak ważne są mapy do rozeznawania się w otaczającej przestrzeni wiedziano już przed prawie 3000 lat, kiedy zaczęto tworzyć pierwsze graficzne obrazowania rzeczywistości. Bez map trudno byłoby wyobrazić sobie wielkie odkrycia geograficzne (które zwrotnie mapy te udoskonalały), wyprawy i stosunki handlowe, podróże czy turystyczne poznawanie nowych obszarów ziemi.

O ile o rozwoju miasta świadczy poziom świadczonych przez niego “udogodnień” dla mieszkańców i osób przyjezdnych, udogodnień takich jak infrastruktura drogowa, chodniki, uzbrojenie terenu w wodę, elektryczność, gaz, dostępność do obiektów edukacji, służby zdrowia, kultury, czy do usług ratunkowych: pogotowia ratunkowego, straży pożarnej i policji; świadczeń dzięki którym warto w mieście żyć i w nim się rozwijać (także inwestycyjnie, komercyjnie) - tak bardzo rzadko myśli się o pewnym “obowiązku” (czy oczekiwaniu wobec) miasta, by wraz z tymi udogodnieniami świadczyło ono informację o ich istnieniu i ich funkcjonowaniu. A przecież wiemy dobrze, że nie sztuką jest tylko coś zrobić, ważne, by z tego czegoś można było korzystać i by o tym czymś było wiadomo.

Dobre mapy - dobre, czyli dokładne, szczegółowe, zawierające to, co jest interesujące i pomocne dla mieszkańców i działających na rzecz mieszkańców pracowników różnych służb, ale także dla przyjezdnych turystów - to lepiej funkcjonujące miasto i lepiej działający w nim ludzie. Dobrze rozrysowane budynki wraz z adresami i siecią dróg - to sprawniej, szybciej i skuteczniej działający listonosze czy kurierzy, lepiej i szybciej docierająca karetka pogotowia, szybciej i lepiej interweniująca policja. Dokładnie zobrazowana kartograficznie sieć hydrantów - to sprawniej działająca straż pożarna; dobrze rozmieszczone na mapie studzienki - to ułatwienie w pracy dla pracowników wodociągów.

Gdzie najbliżej znajduje się dany sklep i apteka, jak wygodnie dotrzeć z dzieckiem do placu zabaw? Gdzie można zobaczyć dany pomnik czy inny obiekt turystyczny, gdzie można skorzystać z otwartej ostatnio plenerowej siłowni, by wycisnąć siódme poty na tamtejszych zestawach do ćwiczeń? Czy i gdzie w najbliższym parku znajdują się ławki do siedzenia i urządzenia, w których można kupić pokarm dla kaczek? Gdzie w okolicy jest najbardziej zielono i czy niedaleko znajduje się jakiś pomnik przyrody? Na te wszystkie pytania może pomóc odpowiedzieć - w najprostszy i najskuteczniejszy sposób - mapa.

OpenStreetMap to projekt, który grupuje geograficznie uporządkowane dane o obiektach wszelkiego rodzaju i typu. Tym różni się od serwisów mapowych istniejących w Internecie, które mają stosunkowo “tradycyjne” podejście do zawartości prezentowanych map, a są przy tym nastawione na “upieniężanie” (komercjalizację) prezentowanych treści. OSM jest otwarty dla każdego zainteresowanego, darmowy w wykorzystaniu prywatnym i komercyjnym, uwolniony od ograniczeń utrudniających jego wykorzystywanie do określonych potrzeb. A przede wszystkim - jest bardzo pomocny. Jest idealnym narzędziem dla każdego “smart city”, które chce takowym zostać nie ponosząc trudnych często wydatków.

Czy takim “smart” nie mogłoby być również całe państwo?

Co szczególnie warto zamieszczać na OpenStreetMap?

Posted by Piotr Strębski on 12 May 2019 in Polish (Polski). Last updated on 11 February 2020.

OpenStreetMap to projekt zbierania danych wykorzystywanych do tworzenia map w zasadzie każdego rodzaju. W przeciwieństwie do “tradycyjnych” map, lub “map ogólnie znanych”, nie chodzi w nim tylko o siatkę dróg i ulic, budynków, ewentualnie punktów turystycznie ciekawych i większych kompleksów leśnych. OSM służy właściwie do mapowania wszystkiego - tych “tradycyjnych” obiektów, ale również drzew, studzienek kanalizacyjnych, hydrantów, ptasich gniazd, ławek do siedzenia, koszy na śmieci… Na bazie tak różnych danych można tworzyć dowolnie specjalistyczne mapy - dla strażaków, ornitologów, wodociągowców itd.

Powiedzenie, że OSM służy do wszystkiego w zasadzie jest mało pomocne w bieżącej pracy. Choć w ostatecznym ideale na mapie znajdzie się wszystko, co istnieje realnie w świecie, i pewnie każdy obiekt, który można zmapować znajdzie swojego fascynata i amatora, chcę wskazać zakres danych szczególnie ważnych do mapowania - danych, które ułatwiają mapowanie wszystkich innych. Od rozpoczęcia dodawania do mapy właśnie tych elementów zachęcałbym szczególnie. Obiektami szczególnie ważnymi są (dobrze, czyli dokładnie obrysowane konturowo!):

  1. drogi
  2. drogowe przejścia dla pieszych
  3. budynki
  4. wejścia do budynków i bramy
  5. trawniki
  6. latarnie uliczne
  7. słupki drogowe i/lub ograniczające ruch
  8. ławki do siedzenia
  9. kosze na śmieci
  10. “duże” drzewa (kilkudziesięcioletnie)

Co łączy ten dość egzotyczny zestaw? Otóż to, że są one stosunkowo trwałym elementem rzeczywistości i nie zmieniają swojego w tej rzeczywistości położenia. Dzięki temu mogą one stanowić - i stanowią np. w mojej pracy nad mapami - wizualno-lokalizacyjny punkt odniesienia do nanoszenia innych obiektów, których widoczność na zdjęciach lotniczych czy satelitarnych jest problematyczna. Najważniejsza jest jednak dokładność umiejscowienia na mapie tej “dziesiątki” (choć pewnie inni tworzący mapę użytkownicy mają swoje “typy”), bo w przeciwnym razie nie sposób, by pełniły rolę “drogowskazów”.

Użytkownicy OpenStreetMap - ci zarejestrowani, i ci anonimowi - są “solą jej ziemi”: OSM jako projekt w pełni społecznościowy i oparty na oddolnym wkładzie zainteresowanych w rozwoju otwartych map użytkowników, istnieje właśnie dzięki nim. Dodatkowo, nawet jeśli ktoś nie rozbudowuje w sposób aktywny zasobów mapy, ale chce to zrobić “pasywnie” - poprzez zgłoszenie uwagi do danych zawartych (bądź nie) na OSM - nie tylko pomaga w ulepszaniu mapy, ale zaznacza swe zainteresowanie projektem OpenStreetMap, co ma wymiar także “wsparcia emocjonalnego” i bodźca dopingującego do dalszej pracy dla aktywnych mapowiczów. Nic tak nie cieszy jak to, że praca jest doceniana i jest (komuś) pożyteczna.

Jak jednak, gdy samemu nie czujemy się na siłach poprawiać czy rozwijać mapy, zgłaszać dobre uwagi - dobre, czyli takie, które pomogą w jej ulepszaniu? Oto garść moich uwag w tym zakresie:

  • pamiętaj, aby Twoja uwaga była zrozumiała dla innych użytkowników - dzięki temu będą mogli na nią “twórczo” zareagować wdrażając odpowiednie zmiany na mapie;

  • pamiętaj, aby dbać o losy swojej uwagi - czasami potrzebne są dodatkowe informacje związane z pozostawioną uwagą, i aby je otrzymać wykorzystywany jest system komentarzy pod uwagami. Najłatwiej dla wszystkich będzie, jak przed zgłoszeniem uwagi dla mapy zarejestrujesz swoje konto użytkownika, bo kontakt z Tobą będzie najefektywniejszy;

  • pamiętaj, aby Twoja uwaga była konkretna - nie sztuką jest napisać “to jest złe”, “błąd na mapie”, “powinno być inaczej”, “to nie istnieje”. Oczekujemy, byś konkretnie napisał co jest “nie tak i jak być powinno”. Jakiś oznaczony na mapie sklep przestał istnieć w rzeczywistości? OK, zgłaszając nam o tym uwagę napisz jeszcze co powstało zamiast niego (albo, że lokal pozostał pusty);

  • pamiętaj, aby Twoja uwaga była dobrze przestrzennie zlokalizowana. Niech pinezka uwagi wskazuje dokładne miejsce, gdzie trzeba dokonać zmian na mapie. Często zdarza się również, że na mapie jakiś obiekt niedokładnie znajduje się w tym miejscu, w którym powinien - system dobrego oznaczania pinezką lokalizacji pomoże w poprawnym umiejscowieniu obiektu na mapie. By wszyscy nim zainteresowani mogli bez problemu doń dotrzeć…

  • pamiętaj, aby Twoja uwaga była dobrze opisana - jeśli zgłaszasz jakiś sklep, albo biuro, to napisz nie tylko jego nazwę, ale także godziny otwarcia, dla pewności poprawny jego adres, może także nr telefonu czy strony internetowej (jeśli takowe znasz lub widnieją na obiekcie). A przede wszystkim - napisz co to jest: czym się to miejsce zajmuje, czym handluje, jakie usługi świadczy itp.

Pamięć o tych kilku punktach przy zgłaszaniu uwag pomoże wszystkim, a przede wszystkim pomoże w jak najlepszej jakości oferowanych w ramach OpenStreetMap map ;-)

Być może niektórzy z Was zastanawiali się jak dodać nowe dane (np. miejsce) do serwisu mapowego OpenStreetMap? Jest to bardzo proste i w pełni darmowe. Istnieją trzy proste sposoby na realizację tego celu: jeden dla leniwych, i dwa dla bardziej ambitnych. Zasadnicza różnica między tymi sposobami sprowadza się do tego, czy miejsce na mapie dodacie sami, czy zlecicie to redaktorom OSM.

  1. Wersja dla leniwych to po prostu wykorzystanie w odpowiednim miejscu na mapie guzika (znajdującego się na panelu po prawej stronie ekranu, druga ikona od dołu), który ma opis “Zgłoś błąd lub dodaj uwagę na mapie”. Po jego kliknięciu, pojawieniu się niebieskiej pinezki i upewnieniu się, że ta znajduje się we właściwym miejscu, wpisujemy w okno treść uwagi. Następnie zatwierdzamy cośmy wpisali, czekając aż nasza uwaga zostanie rozpatrzona i ewentualnie wdrożona.

  2. Drugi sposób, i jednocześnie pierwsza odsłona wersji dla trochę bardziej ambitnych, to uprzednia rejestracja swojego konta na stronie OpenStreetMap. Dzięki temu wszelkie dodawane zgłoszenia nie będą czynione anonimowo i będzie możliwa z Wami komunikacja - na wypadek potrzeby wyjaśnienia jakichś nieścisłości. Procedura samego zgłoszenia - jak w punkcie 1.

  3. I wreszcie trzeci sposób, i druga odsłona wersji dla ambitniejszych, to wykorzystanie swojego zarejestrowanego konta do samodzielnego dodania na mapie pożądanych danych (czy to za pomocą wbudowanego w OSM edytora iD czy edytora JOSM). Nie miejsce tu jednak na instrukcję obsługi obu.

Gdy decydujecie się na sposoby z pkt 1. lub 2. zawsze pamiętajcie o trzech podstawowych zasadach:

  1. System uwag służy tylko i wyłącznie do komunikowania spraw ważnych dla tworzenia mapy. Nie ma tu miejsca na Wasze strumienie świadomości czy na załatwianie spraw prywatnych.

  2. Zgłaszamy zawsze i wyłącznie dane dotyczące realnie istniejących obiektów. Istniejących tu i teraz, a nie w planach za 10 lat czy tylko w Waszych głowach.

  3. Im uwaga jest bardziej treściwa, bardziej rozumna, tym szybciej zostanie wdrożona. Czym takowa powinna się charakteryzować?

  • dokładnym zlokalizowaniem na mapie;

  • możliwie dużą ilością informacji o miejscu, które chcecie dodać: co to za miejsce, jaka jest jego nazwa, jaki jest jego dokładny adres, jakie są jego dane kontaktowe (strona internetowa, nr telefonu, adres e-mail). Warto podać też godziny otwarcia miejsca, jeśli są one określone.

Osobiście preferuję, by rejestrować konta na OSM i nieanonimowo dodawać uwagi do strony, aby to redaktorzy OSM mogli sami wdrażać je na mapę. Dzięki temu minimalizujemy ryzyko, że dodając w dobrej wierze nowy punkt na mapę przy okazji coś się zepsuje.

Komercyjne punkty zainteresowania (POI) w Warszawie

Posted by Piotr Strębski on 4 January 2019 in Polish (Polski). Last updated on 28 November 2020.

Generalnie uważam, że przedsięwzięcia o charakterze komercyjnym same powinny zabiegać o dopisanie swoich placówek na mapę OSM - mają na to środki finansowe i cel biznesowy, jakim jest m.in. dotarcie do jak najszerszego kręgu odbiorców-klientów, a przynajmniej ułatwienie im tego. Dla paru robię jednak wyjątek, a to dlatego, że sam z usług tych firm korzystam, jak również są one bardzo popularne społecznie i z pewnością godne polecenia turystom (chcącym zdobyć coś użytecznego za relatywnie niewielkie pieniądze).

Tak więc moja lista wybranych sieci punktów komercyjnych na terenie Warszawy, ułatwiająca kontrolę nad kompletnością danych im odpowiadających na OSM:

Sklepy

Apteki

Drogerie

Odzież

Wyposażenie wnętrz

Przyjemnego uzupełniania danych!

Minimum znakowania POI

Posted by Piotr Strębski on 3 January 2019 in Polish (Polski).

Z doświadczenia mapowania, jak również funkcjonowania aplikacji nawigacyjnych korzystających z danych OpenStreetMap, nasuwa się podstawowy wniosek w zakresie minimum znakowania (“tagowania”) obiektów POI (punktów zainteresowania), by były możliwie dobrze wyświetlane i wyszukiwane przez te aplikacje, jak również by z punktu widzenia użytkownika map pełniły możliwie najlepszą funkcję. Abstrahując od poprawnego umieszczenia fizycznego danego punktu na mapie (dokonania jego “geolokalizacji”) - co powinno być oczywiste dla każdej osoby mapującej - ze swej strony proszę o KAŻDORAZOWE (=ZAWSZE) dodawanie następujących znaczników (tagów) do obiektu:

  • name= - klucz ten określa nazwę danego punktu (np. nazwę restauracji, urzędu, sklepu itp.),
  • amenity= - określa on rodzaj punktu (czy restauracja, czy urząd, czy komisariat policji itp.),
  • addr:street= - określa nazwę ulicy, przy jakiej punkt się znajduje,
  • addr:housenumber= - określa numer budynku, w którym znajduje się dany punkt,
  • addr:postcode= - określa kod pocztowy danego punktu,
  • addr:city= - określa nazwę miejscowości, w której znajduje się dany punkt,
  • contact:email= - określa adres e-mail, kontaktowy do danego punktu,
  • contact:phone= - określa numer telefonu, kontaktowy do danego punktu,
  • contact:website= - określa stronę internetową danego punktu (jeśli tenże takową posiada).

Utrzymanie tego minimalnego zestawu znakowania dodawanych punktów ułatwi życie wszystkim - twórcom mapy, jak i jej finalnym konsumentom :-) Dzięki nim będą mogli nie tylko poprawnie doń trafić, ale także móc się uprzednio skontaktować z danym miejscem lub zweryfikować (poprzez stronę internetową), czy dane miejsce jest dlań odpowiednie. Przyjemnego mapowania!

Punkty zainteresowania (POI) w Warszawie (szkic do rozwinięcia)

Posted by Piotr Strębski on 3 January 2019 in Polish (Polski). Last updated on 11 February 2020.

Poniższa lista ma za zadanie pomoc w tworzeniu, monitoringu kompletności i kontroli zmian określonych punktów zainteresowania na terenie Warszawy, punktów o charakterze instytucji publicznych (niekomercyjnych), przeznaczonych dla mieszkańców i turystów. Lista jest o charakterze szkicowym, do dalszego rozwijania wraz z realizacją zadań, którym ma służyć.

Administracja:

Organy i instytucje państwowe:

Edukacja:

Kultura

Inne ważne

Ewentualne propozycje poprawek i/lub innych kategorii POI proszę zgłaszać w komentarzach. Dziękuję!